اکستاسی
نام علمی اکستازی “متیل دی اکسی مت آمفتامین” یا MDMA است که یک ماده ترکیبی روان‌گردان با ساختار شیمیایی مشابه ترکیبات آمفتامین‌ها و توهم‌زاها می‌باشد و به‌طور مصنوعی ساخته می‌شود. این ماده با نام‌هایی چون اکس، اکستاسی، اکستازی، XTC ، آدم و قرص‌های شادی‌بخش در میان جوانان و نوجوانان شناخته شده است.
قرص‌های اکس، ترکیب جدید نیست. نخستین بار در سال ۱۹۱۲ یک شرکت داروسازی آلمانی به‌نام مرک، با هدف ساخت ترکیباتی برای کنترل و مهار اشتها در افراد چاق، این ماده را تولید کرد. اما به علت عوارض ناشی از آن، تا اواخر دهۀ ۱۹۷۰ از رده خارج شده و استفاده از آن به تعویق افتاد. در این زمان، روان‌شناسان و روان‌پزشکان، MDMA را داروی مناسبی برای درمان اختلالات روانی و عاطفی، معرفی کردند که باز مصرف آن ممنوع شد. این محصول در دهۀ ۱۹۸۰ از انبار کارخانه‌ها خارج شد و مورد استفاده متقاضیان خیابانی خود قرار گرفت. در سال ۱۹۸۵، دولت آمریکا، مصرف این ترکیب را ممنوع اعلام کرد و مطالعات انجام شده در مورد حیوانات آزمایشگاهی در سال ۱۹۸۶، آثار مخرب قرص‌های اکس را بر سیستم عصبی نشان داد. اما هم‌چنان این ماده در میهمانی‌های شبانه به‌عنوان نوع جدیدی از مواد مخدر مورد استفاده قرار گرفت. اکس خالص، پودری سفید متشکل از کریستال‌های ریز است. از این پودر بوی کپک به مشام می‌رسد. در صورت وجود ناخالصی، اکس به‌رنگ‌های قرمز و قهوه‌ای نیز دیده می‌شود.
اکس یک ماده ترکیبی است و مثل حشیش، تنباکو یا تریاک از گیاه گرفته نمی‌شود، بلکه یک ماده شیمیایی است که در آزمایشگاه به‌طور غیرقانونی تولید می‌شود. تولیدکنندگان این قرص، مواد شیمیایی گوناگون را به آن اضافه می‌کنند از جمله کافئین، دکسترومتورفان (شربیت ضد سرفه)، آمفتامین و حتی کوکائین. بنابراین درجه خلوص قرص‌های اکس همواره مورد سوال است. این آزمایشگاه‌ها بیشتر در اروپای غربی به‌ویژه کشورهایی مثل هلند و بلژیک قرار دارند. در ایالات متحده نیز چند آزمایشگاه در این زمینه فعالیت می‌کنند. اخیراً نیز سندیکای اسرائیل بازار این ماده را به دست گرفته و منبع اصلی توزیع قرص در بسیاری از کشورها به شمار می‌رود.
