کلینیک درمان اعتیاد خجسته

اعتیاد به مواد یک بیماری مزمن است که به دلیل ایجاد رفتاری اجباری و غیرقابل کنترل در فرد برای مصرف مجدد آن، عوارض شدیدی را بر روی مغز ایجاد می‌کند. البته اعتیاد صرفاً مصرف مواد اعتیادآور نیست بلکه رفتارهای اعتیادآور را نیز شامل می‌گردد که روش‌های درمانی خاص خود را به دنبال دارند. اعتیاد امکان عود و بازگشت دارد و مانند هر بیماری عود کننده باید پیشگیری و مراقبت‌های ویژه‌ای بعد از روند درمانی در نظر گرفته شود.

اعتیاد بصورت کلی به عنوان شرایطی که در آن جسم انسان در جهت انجام فعالیت های طبیعی خود به یک ماده و یا یک رفتار خاص وابسته میشود تعریف شده است. اعتیاد یک مشکل اخلاقی نیست بلکه یک بیماری است و مانند هر نوع بیماری جسمانی و روانی که ما روزانه به صورت عادی با آنها روبرو هستیم در فرد ایجاد می‌شود. اعتیاد در ذات خود می‌تواند پیش رونده و کشنده باشد اما این امر دلیل بر نداشتن راه حل و درمان برای این بیماری نیست.

این بیماری قابل کنترل و شناسایی می‌باشد که مانند هر نوع بیماری عود کننده‌ای مانند فشار خون بالا و یا دیابت و … باید با آن برخورد کرد. در مورد اعتیاد نیز همانند دیابت، انتظار ما در درمان، بهبودی کامل این بیماری نیست، چون ذات این بیماری عود کننده است اما قابل درمان و کنترل می‌باشد. اما این درمان در صورتی ماندگار و پاسخ دهنده می‌باشد که تحت نظر پزشک متخصص و کار درمانی صورت پذیرد.

بیماران در صورتی که تمامی اصول اولیه، شناخت و کنترل بیماری را به درستی سپری کنند و آگاهی خود را از این نوع درمان افزایش دهند و بصورت مداوم تحت ویزیت و رویت متخصص قرار گیرند و آزمایشات و بررسی‌های درمانی در فواصل مشخص انجام و مورد نظر قرار گیرد، میتوان امیدوار بود که این بیماری به بهترین شکل کنترل شود و در نهایت سبک زندگی متعادل و مناسبی را تجربه می‌کنند.

خدمات درمان اعتیاد نیازمند نظارت یک تیم متخصص کامل و حرفه‌ای می‌باشد و همچنین به زمان مناسب، پیگیری درمانی و جدیت در اداره روند درمان و ارتباط با تیم پزشکی نیاز دارد.

کلینیک درمان سوء مصرف مواد خجسته به همراه سال ها تجربه موفق فعالیت در زمینه درمان بیماران سوء مصرف مواد توانسته است به عنوان یکی از موفق ترین مراکز ترک اعتیاد در شهر تهران شناخته شود و خدمات شایسته‌ای را به هموطنان عزیر ارائه دهد. این مرکز با بیش از یک دهه فعالیت با درمان های دارویی، غیر دارویی، سم زدایی، درمان نگهدارنده و ارایه مشاوره تخصصی خدمات خود را ارایه داده است.

هم اکنون مرکز درمانی خجسته با کادری مجرب و کارآزموده خدمات ذیل را ارایه میدهد:

v    انواع درمان های غیر دارویی شامل ارایه مشاوره روانشناسی، رواندرمانی، مشاوره فردی، خانواده درمانی، زوج درمانی، گروه درمانی و ارایه سایر خدمات روانشناسی.

v    انواع درمانهای دارویی شامل سم زدایی و درمان نگهدارنده با داروهایی نظیر متادون، بوپره نورفین، سابوکسان، شربت اپیوم، نالتروکسون و... .

v    ویزیت رایگان بیماران

v    انواع خدمات پرستاری

 

الکل

الکل یک ماده روان‌گردان است که هشیاری فرد را تغییر داده و ادراکات و رفتار را دگرگون می‌سازد. نوشیدنی‌های الکلی در نتیجه عمل تخمیر از انواع غلات (مثل جو، گندم، برنج و …)، سبزیجات و میوه‌ها به‌دست می‎‌آیند. تخمیر یک فرآیند طبیعی است که طی آن یک مخمر هوازی روی مواد که قرار است از آن الکل تهیه شود، قرار داده می‌شود. این مخمر مواد قندی را تجزیه کرده و از نشاسته موجود در آن تغذیه می‌کند که طی این فرآیند الکل تهیه می‌شود. در یک تخمیر طبیعی، حدود ۱۴ تا ۱۵ درصد الکل به‌دست می‌آید. در صورتی که بخواهند نوشیدنی‌هایی با غلظت الکل بیشتری تهیه کنند، از عمل تقطیر استفاده می‌کنند. در فرآیند تقطیر، میوه‌های ترش شده یا سایر مواد اولیه را می‌جوشانند و بخار حاصل از آن را جمع‌آوری می‌کنند و با سرد کردن آن مایعی به‌دست می‌آورند که از آب کمتر و الکل بیشتری برخوردار است. الکل اتیلیک یا متانول که بدین طریق به‌دست می‌آید، ماده‌ای است که به‌عنوان یک کندکننده فعالیت ذهنی و بدنی عمل می‌کند.

 

انواع نوشیدنی‌های الکلی

کلیه فراورده‌های الکلی به‌صورت خوراکی مصرف می‌شوند و جذب الکل موجود درآن‌ها از طریق اندام گوارشی صورت می‌گیرد. غلظت الکل در انواع نوشیدنی‌های الکلی متفاوت است و هر یک می‌توانند تأثیر متفاوتی روی فرد داشته باشند. چهار نوع نوشیدنی الکل وجود دارد:

v    آبجو (حاوی ۶ تا ۹ درصد الکل)

v    مشروب یا شراب (حاوی ۲۱ تا ۴۱ درصد الکل)

v    مشروبات تقویت شده که به آن‌ها الکل اضافه می‌شود (حاوی ۱۸ تا ۲۰ درصد الکل)

v    لیکور یا عرق مثل ویسکی، ودکا و جین (حاوی ۴۰ تا ۵۰ درصد الکل)

 

طعم و مزه مشخص مشروبات الکلی مختلف، حاصل روش‌های تولید آن‌هاست که به پیدایش انواع مختلف ترکیب شیمیایی الکل مثل متانول، بوتانول، الدئیدها و … می‌انجامد. هر چند این ترکیبات ممکن است اثرات روان‌گردان متفاوتی به مشروبات الکلی مختلف ببخشند، اما به طورکلی این تفاوت‌ها جرئی است.

در بسیاری از نوجوانان، الکل اولین انتخاب آن‌ها برای مصرف مواد می‌باشد. درواقع، جوانان و نوجوانان الکل را (هم از نظر میزان و هم از لحاظ دفعات مصرف) بسیار بیشتر از سایر مواد مورد مصرف قرار می‌دهند. اگرچه مصرف الکل در کودکان زیر ۱۴ سال امر شایعی نیست، اما اوایل نوجوانی، دوران به‌ویژه پرخطری برای شروع مصرف الکل به حساب می‌آید. برخی از والدین، صرفاً “تجربه” مصرف الکل در فرزندشان را خیلی پرخطر نمی‌بینند، اما باید بدانند که الکل یک ماده نیرومند و دارای خاصیت تأثیرگذاری بسیار بالا روی خلق است. الکل نه‌تنها به انحاء مختلف بر ذهن و بدن تأثیر می‌گذارد، بلکه باعث می‌گردد که نوجوانان قضاوت صحیح و مهارت‌های مقابله خود در برابر آن را از دست بدهند.

چگونه به خود یا کسانی که گرفتار اعتیاد به الکل شده‌اند کمک کنید؟!

بخش کمک و راهنمایی ما این است که شما را از منظر گوناگون و اغلب پیچیده ترک اعتیاد به الکل و خدمات درمان راهنمایی می کنیم. هدف ما اطلاع رسانی در مورد خودشناسی و علم در پشت اعتیاد است؛ ارائه اطلاعات و مشاوره مربوط به سن، جنسیت، وضعیت و توانایی شما برای انتخاب یک روش درمان آگاهانه برای کمک به خودتان است.

با مصرف الکل:

 تصادفات رانندگی ناشی از مصرف الکل که منجر به مرگ می‌گردند، در میان نوجوانان از شیوع بالایی برخوردار است. مصرف الکل همچنین با مرگ‌های ناشی از قتل و خودکشی نیز رابطه دارد.

 نوجوانانی که الکل مصرف می‌کنند، به احتمال بیشتری درگیر رفتارهای جنسی پرخطر و به تبع آن بیماری‌های مقاربتی می‌شوند.

 نوجوانانی که الکل مصرف می‌کنند، بیش از دیگران قربانی جرایم خشن از قبیل درگیری‌های فیزیکی، تجاوز به عنف و سرقت می‌گردند.

 افت تحصیلی و ترک تحصیل در نوجوانانی که الکل مصرف می‌کنند، شایع‌تر از دیگران است.

 فردی که در نوجوانی شروع به مصرف الکل می‌کند، چهار برابر بیشتر از فردی که در بزرگسالی الکل مصرف می‌کند، دچار وابستگی و سوء‌مصرف الکل می‌گردد.

با این تفاسیر، پیام هشدار دهنده برای والدین روشن است: “مصرف الکل، یک رفتار بسیار پرخطر و تهدید کننده برای نوجوانان است و هرچه این رفتار در سنین پایین‌تری رخ دهد، احتمال بروز مشکلات مرتبط با آن بیشتر خواهد بود. بنابراین بسیار مهم است که به فرزندانتان کمک کنید تا از رفتن به سوی این رفتار اجتناب کنند”.

 

اکستاسی

نام علمی اکستازی “متیل دی اکسی مت آمفتامین” یا MDMA است که یک ماده ترکیبی روان‌گردان با ساختار شیمیایی مشابه ترکیبات آمفتامین‌ها و توهم‌زاها می‌باشد و به‌طور مصنوعی ساخته می‌شود. این ماده با نام‌هایی چون اکس، اکستاسی، اکستازی، XTC ، آدم و قرص‌های شادی‌بخش در میان جوانان و نوجوانان شناخته شده است.

قرص‌های اکس، ترکیب جدید نیست. نخستین بار در سال ۱۹۱۲ یک شرکت داروسازی آلمانی به‌نام مرک، با هدف ساخت ترکیباتی برای کنترل و مهار اشتها در افراد چاق، این ماده را تولید کرد. اما به علت عوارض ناشی از آن، تا اواخر دهۀ ۱۹۷۰ از رده خارج شده و استفاده از آن به تعویق افتاد. در این زمان، روان‌شناسان و روان‌پزشکان، MDMA را داروی مناسبی برای درمان اختلالات روانی و عاطفی، معرفی کردند که باز مصرف آن ممنوع شد. این محصول در دهۀ ۱۹۸۰ از انبار کارخانه‌ها خارج شد و مورد استفاده متقاضیان خیابانی خود قرار گرفت. در سال ۱۹۸۵، دولت آمریکا، مصرف این ترکیب را ممنوع اعلام کرد و مطالعات انجام شده در مورد حیوانات آزمایشگاهی در سال ۱۹۸۶، آثار مخرب قرص‌های اکس را بر سیستم عصبی نشان داد. اما هم‌چنان این ماده در میهمانی‌های شبانه به‌عنوان نوع جدیدی از مواد مخدر مورد استفاده قرار گرفت. اکس خالص، پودری سفید متشکل از کریستال‌های ریز است. از این پودر بوی کپک به مشام می‌رسد. در صورت وجود ناخالصی، اکس به‌رنگ‌های قرمز و قهوه‌ای نیز دیده می‌شود.

اکس یک ماده ترکیبی است و مثل حشیش، تنباکو یا تریاک از گیاه گرفته نمی‌شود، بلکه یک ماده شیمیایی است که در آزمایشگاه به‌طور غیرقانونی تولید می‌شود. تولیدکنندگان این قرص، مواد شیمیایی گوناگون را به آن اضافه می‌کنند از جمله کافئین، دکسترومتورفان (شربیت ضد سرفه)، آمفتامین و حتی کوکائین. بنابراین درجه خلوص قرص‌های اکس همواره مورد سوال است. این آزمایشگاه‌ها بیشتر در اروپای غربی به‌ویژه کشورهایی مثل هلند و بلژیک قرار دارند. در ایالات متحده نیز چند آزمایشگاه در این زمینه فعالیت می‌کنند. اخیراً نیز سندیکای اسرائیل بازار این ماده را به دست گرفته و منبع اصلی توزیع قرص در بسیاری از کشورها به شمار می‌رود.

کوکائین

کوکائین یک ماده محرک و اعتیادآور قوی است که به داروی دهه ۱۸۸۰ و ۱۸۹۰ لقب گرفته است، چرا که در این دوران رواج بسیار یافته و به وفور مصرف می‌شده است. با این وجود کوکائین یک داروی جدید نیست و درواقع یکی از قدیمی‌ترین مواد مخدر به شمار می‌آید. برگ‌های گیاه کوکا که منبع تهیه کوکائین هستند، از هزاران سال پیش تاکنون، توسط انسان خورده و مصرف شده است. بوته کوکا در کرانه‌های کوه‌های آند در آمریکای جنوبی می‌روید. بومیان پرو و بولیوی از برگ‌های آن برای افزایش تحمل و کاهش گرسنگی استفاده می‌کرده‌اند. کوکائین خالص در اوایل قرن بیستم به‌عنوان یک داروی مؤثر در بی‌حسی‌های موضعی به ویژه در جراحی‌های چشم، بینی و گلو شناخته شد اما به‌تدریج با روشن شدن عوارض اعتیادآور ناشی از آن از عرصه پزشکی کنار گذاشته شد و در ردیف مواد غیرقانونی مثل مرفین و هروئین قرار گرفت. امروزه کوکایین یکی از پرمصرف‌ترین مواد در میان جوانان و نوجوانان را تشکیل می‌دهد. اما به دلیل نیاز به مصرف مداوم این ماده در عین حال گران بودن آن، بیشتر در میان اقشار مرفه جامعه رواج دارد. جوانان ۱۸ تا ۲۵ ساله بیشترین گروه سنی مصرف کننده کوکایین را تشکیل می‌دهند. همچنین مصرف این ماده در میان مردان دو برابر زنان می‌باشد.

کوکائین، پودری سفید، نرم، شفاف، کریستالی و با طعم تلخ است که از برگ‌های بوته گیاهی به‌نام “اریتروکسیلون کوکا” که از گیاهان بومی آمریکای جنوبی است استخراج می‌شود. کوکائین از جمله مواد محرک و بسیار قوی است که مستقیماً بر مغز اثر گذارده، خلق فرد را بالا برده و سرخوشی فراوان ایجاد می‌کند. کوکائینی که در بازار قاچاق مواد عرضه می‌شود معمولاً به شکل پودر سفید رنگی است که با نام‌های کک (Coke)، سی (C)، برف (Snow)، دانه برف (Flake) و …شناخته می‌شود. دلالان خیابانی معمولاً کوکایین را با برخی مواد خنثی مثل نشاسته، پودر تالک و شکر یا برخی مواد فعال مثل پروکائین یا بنزوکائین (که بی‌حس کننده موضعی هستند) و یا با برخی مواد محرک مثل آمفتامین‌ها مخلوط می‌کنند. بنابراین مصرف‌کننده‌ها از ترکیبات اصلی کوکائینی که به دست آن‌ها می‌رسد، مطلع نیستند.

شیشه

شیشه نام غیر علمی و رایجی است که به ترکیبات حاصل از ماده‌ای صنعتی با نام علمی آمفتامین‌ها گفته می‌شود که داروهای محرک بسیار قوی هستند که اولین بار در سال ۱۸۸۷ در آلمان به‌طور مصنوعی ساخته شده و برای درمان برخی بیماری‌ها از قبیل افسردگی‌های خفیف، بیش فعالی، چاقی مرضی و … به‌کار می‌روند. مت‌آمفتامین قوی‌تر و تولید آن نیز ساده‌تر است، در زمان جنگ جهانی دوم برای اولین بار در ژاپن ساخته شده و برای آماده ساختن سربازها برای جنگ و رفع خستگی و گرسنگی آن‌ها به‌کار می‌رفت. پس از آن دوران، انواع مختلف مت‌آمفتامین‌ ساخته و روانه بازار مواد گردید.

قرص‌های شادی بخش یا اکستازی یکی از این مواد می‌باشند. نوع دیگری از این مواد که امروزه شیوع زیادی هم در بین نوجوانان و جوانان یافته و به‌خاطر اثرات فوری، شدید و طولانی مدت آن با استقبال زیادی نیز روبه‌رو گردیده، ماده‌ای به نام “شیشه” است.

جوانان ۱۸ تا ۲۵ ساله بیشترین گروه مصرف کننده این ماده را تشکیل می‌دهند و مصرف آن نیز بیشتر در مهمانی‌ها و پارتی‌های شبانه و یا توسط افرادی مثل دانشجویان یا رانندگان کامیون برای مقابله با خواب‌آلودگی صورت می‌گیرد. این ماده یکی از خطرناک‌ترین مواد غیر قانونی است که عوارض و پیامدهای بسیار جدی و خطرناکی ‌را به‌دنبال دارد.

 

 شیشه یا کریستال

“شیشه” یا “کریستال” یک ماده محرک بسیار قوی است که همان‌طور که از نام آن مشخص است یک پودر کریستالی مانند خرده شیشه است که سفید، بی‌بو و تلخ مزه بوده و به آسانی در آب یا الکل قابل حل است که در این حالت برای تزریق از آن استفاده می‌شود. شیشه، قوی‌ترین نوع مت‌آمفتامین می‌باشد که با نام‌هایی مثل “کرانک” ، “آیس” ، “مت” و … نیز در بین جوانان شناخته شده است. مت‌آمفتامین‌، در پزشکی نیز مورد مصرف قرار می‌گیرد و به‌صورت قرص‌هایی به‌نام “دزوکسین” تجویز می‌گردد اما نوع غیرقانونی آن یا همان “شیشه” در آزمایشگاه‌های غیر مجاز تهیه شده و در خیابان‌ها به‌فروش می‌رسد و با نوعی که در مصارف پزشکی به‌کار می‌رود، کاملاً متفاوت است.

 

آزمایشگاه تولید شیشه

شیشه یک ماده مصنوعی است و برخلاف سایر موادی همچون تریاک، هروئین، کوکائین و … منبع طبیعی در محیط ندارد و به صورت مصنوعی در آزمایشگاه‌های غیر مجاز تولید می‌گردد. این آزمایشگاه‌ها ممکن است در زیرزمین منازل، کارگاه‌ها و یا هتل‌ها و مسافرخانه‌ها باشد. شیوه تولیداین ماده نیز از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت است و ترکیبات شیمیایی که در ساخت آن نیز به‌کار می‌رود از تنوع بسیاری برخوردار است.

برخی از این مواد شیمیایی که بعضاً سمی و خطرناک هم هستند. وقتی این مواد با یکدیگر مخلوط گردیده و پخته می‌شوند تولید یک ماده شیمیایی قوی می‌کند که ممکن است ماه‌ها و یا سال‌ها اثر آن روی محلی که تولید شده برجای بماند. این در حالی است که این ماده با این اثرات جدی و پایدار وارد بدن افراد مصرف‌کننده می‌گردد. از آن‌جایی که مواد فرار و قابل اشتعال فراوانی در آزمایشگاه‌های تولید شیشه موجود است، احتمال وقوع آتش‌سوزی و حوادث در این مکان‌ها بسیار زیاد است. از سوی دیگر ترکیب کردن مواد شیمیایی مذکور نیز می‌تواند خطرات جدی برای سازندگان شیشه داشته باشد و در صورتی که از حوادث فیزیکی این کار جان سالم به‌در ببرند، گرفتار بیماری‌هایی چون تنگی نفس، درد سینه، سرفه، سرگیجه و اختلالات تنفسی می‌گردند.

 

ماری جوانا

ماری جوانا یا حشیش یکی از شایع‌ترین مواد اعتیاد آوری است که توسط نوجوانان و جوانان مصرف می‌شود‌. درصد نوجوانانی که رو به سوی مصرف انواع ماری جوانا آورده‌اند‎، طی سال‌های اخیر رو به طرز چشمگیری رو به افزایش بوده و درنتیجه آن تعداد افراد معتادی که به دنبال ترک اعتیاد به آن هستند نیز افزایش یافته است. لغت ماری جوانا کمتر در کشور ما به‌کار ‌می‌رود و نوجوانان آن را با اسامی علف‌، گراس یا حشیش می‌شناسند‎. اما حقیقت آن است که همه این موارد جزء خانواده‌ای از مواد روان‌گردان هستند که (کانابیس‌ها) نامیده می‌شوند‎. ویژگی‌ها‌، اثرات و عوارض همه ترکیبات این خانواده تقریبا مشابه یک‌دیگر است و تنها در شدت آن‌ها تفاوت وجود دارد که به قدرت و نیرومندی ماده مصرف شده بستگی دارد‌.

 

ماری جوانا و حشیش

انواع ترکیبات ماری‌جوانا و حشیش از برگ‌، ساقه‌، دانه و یا گل‌های خشک گیاه شاه‌دانه و یا کانابیس به دست می‌آیند و به رنگ‌های سبز‌، قهوه‌ای‌، خاکستری و یا ترکیبی از آن‌ها دیده می‌شوند‌. بیش از ۲۰۰ نام و اصطلاح مختلف در سراسر دنیا برای فراورده‌های گیاه کانابیس شناخته شده است که رایج‌ترین اصطلاحی که در کشور ما برای  آن‌ها به‌کار می‌رود‌، حشیش است‌. سایر اسامی رایج برخی از ترکیبات این خانواده از مواد روان‌گردان عبارتند از : ماری‌جوانا (Marijuana)‌، علف یا گراس (Grass)‌، دیگ (Pot)‌، علف هرز (Weed)‌، چای (Tea)‌، مری‌جین (Mary jane)‌، شاه‌دانه Temp)‎)، چرس (Charas)، بنگ (Bang)، داگا (Dugga) و سین سمیلا (Sinsemilla).

 

انواع گیاه شاه‌دانه یا کانابیس

ماری جوانا که از برگ‌های خشک شده و غنچه‌های گیاه شاه‌دانه تهیه می‌شود، شکلی از این گیاه است که بیشترین استفاده را در بین نوجوانان دارد. حشیش نیز ماده جامد قهوه‌ای رنگ است که از ترشحات صمغ مانند و خشک شده جوانه‌ها و بخش‌های زیرین گیاه به‌دست می‌آید. روغن حشیش نیز مایع سیاه رنگ چسبناکی است که از اسانس متراکم یا تقظیر شده حشیش به‌دست می‌آید.

 

انواع فرآورده‌های کانابیس

همه ترکیبات خانواده حشیش، روان‌گردان هستند، به عبارت دیگر آن‌ها چگونگی کار مغز را تغییر می‌دهند. در همه آن‌ها ماده‌ای به‌نام  THC (تتراهیدروکانابیس) وجود دارد که بدین وسیله روی مغز اثر می‌گذارد. تاثیر انواع ماری‌جوانا روی فرد مصرف کننده آن‌ها به میزان وجود این ماده بستگی دارد. یعنی هر‌چه میزان THC موجود در ماری‌جوانا بیشتر باشد، اثر آن روی فرد بیشتر خواهد بود. قوی‌ترین نوع ترکیبات این خانواده، روغن حشیش است.

 

هروئین

هروئین در سال ۱۸۷۴ توسط یک دانشمند انگلیسی ساخته شد. دانشمندان آلمانی در سال ۱۸۹۰ تحقیقات بیشتر روی این ماده تکمیل کرده و آن‌را به‌عنوان دارو معرفی نمودند. خواص اولیه این ماده به حدی شگفت‌آور بود که نام آن از کلمه “هیرو” به معنی قهرمان اتخاذ شد. اما خیلی زود و با پدیدار شدن خاصیت اعتیاد‌زایی آن، این امید واهی به یأس بدل گشت. امروزه اگرچه با تلاش بسیار دست‌اندرکاران، از طریق وضع قوانین سخت‌گیرانه مختلف و اطلاع‌رسانی در مورد عوارض مصرف هروئین، این ماده در بین جمعیت عمومی به‌عنوان یک ماده اعتیادآور خطرناک شناخته شده است، اما به دلیل تبلیغاتی که از سوی تولیدکنندگان و سودجویان بازار مواد ارائه می‌شود، همچنان هروئین یکی از شایع‌ترین موادی است که مورد سوء‌مصرف قرار می‌گیرد. مصرف هروئین می‌تواند به سرعت یک اعتیاد جسمانی و روان‌شناختی این ماده منجر شود. اگرچه ترک اعتیاد به هروئین برای آن‌هایی که گرفتار شده‌اند، امری غیرممکن نیست، اما بسیار سخت و طاقت‌فرسا است و نیازمند به‌کارگیری عوامل مختلف فردی و اجتماعی است. دریافت حمایت و ارائه مشاوره با متخصصین نقش به‌سزایی در کمک به ترک اعتیاد هروئین دارد. مراجعه به مراکز درمانی و بهترین کلینیک‌های ترک اعتیاد و استفاده از خدمات ترک اعتیاد و با گرفتن خدمات روانکاوی و دریافت خدمات شناختی رفتاری  تا حد زیادی می‌توانیم در ترک و پیشگیری از عود مجدد جلوگیری نمائیم.

 مضرات هروئین تنها به اعتیاد محدود نمی‌شود و از آن‌جایی که تزریق، شایع‌ترین روش مصرف آن است، یکی از مهم‌ترین علل ابتلا و گسترش ویروس HIV و ایدز در کشور را تشکیل می‌دهد. بنابراین ضروری است که کلیه اقشار جامعه به‌ویژه نوجوانان که در خطر بیشتری قرار دارند و والدین آن‌ها با هروئین و ویژگی‌های آن آشنایی کافی داشته و با آگاهی از مضرات آناز خود یا فرزندانشان در برابر این ماده خطرناک مراقبت نمایند. همچنین اگر قبلاً به مصرف هروئین روی آورده و یا به آن معتاد شده‌اند، تلاش نمایند که هرچه سریع‌تر و پیش از آن‌که خیلی دیر شود، آن را ترک کنند.

هروئین یکی از مواد غیر قانونی است که از خانواده افیون‌ها یا اپیوئیدها (شامل تریاک، مرفین، کدئین و سایر داروهای افیونی) می‌باشد که قوی‌تر از همه آن‌ها بوده و سریع‌تر نیز عمل می‌کند. هروئین که نام شیمیایی آن “دی استیل-مرفین” است، یکی از مشتقات نیمه مصنوعی مرفین می‌باشد که با عمل تقطیر از مرفین تهیه می‌گردد؛ و مرفین نیز یک ماده طبیعی است که از عصاره دانه‌های درون تخمدان انواع خاصی از گیاه خشخاش استخراج می‌شود. از یک کیلوگرم مرفین تقریباً یک کیلوگرم هروئین به‌دست می‌آید و برای تهیه یک کیلوگرم هروئین، حدود ده کیلوگرم تریاک مورد نیاز است. یک تغییر شیمیایی جزئی در مولکول مرفین باعث می‌شود که هروئین بسیار قدرتمندتر از مرفین شود، زیرا سریع‌تر در چربی حل می‌شود و زودتر و به‌صورت متراکم‌تر به مغز می‌رسد. از این‌رو هرویین از لحاظ اعتیادزایی، ماده بسیار خطرناکی است و وابستگی و اعتیاد شدیدی ایجاد می‌کند.

تریاک

تریاک (Opium) از شیره منعقد شده تخمدان نارس گیاه خشخاش به دست می‌آید و ماده‌ای است خمیری به رنگ قهوه‌ای که بر حسب نوع و منطقه پرورش آن ، از قهوه‌ای روشن تا تیره وجود دارد. تریاک و مشتقات آن را افیون‌ها یا اپیوئیدها می‌نامند.

گیاه خشخاش که در لاتین به آن پاپیور سامنی فروم (Papaver Somniferum) گفته می‌شود ، بوته‌ای است یک ساله که در مناطقی با آب و هوای گرم و خشک به ویژه در امتداد کوه‌هایی که از ترکیه تا آسیای جنوبی (لائوس) کشیده شده‌اند، می‌روید. این گیاه همچنین در آمریکای جنوبی به وفور یافت می‌شود.

رشد سالانه این گیاه به ارتفاعی معادل ۷۰ تا ۱۱۰ سانتی‌متر می‌رسد. در اواسط بهار ، بعد از این که گل‌های رنگارنگ آن کم کم شروع به ریختن می‌کند ، از میان گل‌ها کپسول یا تخمدان بیضی شکلی ظاهر می‌شود که به آن گرز خشخاش می‌گویند. این گرزها در اواخر بهار و اوایل تابستان دارای پوست سبزی است که به زردی می‌گراید. البته ، قبل از این که میوه گیاه خشک و زرد شود به روش خاص مبادرت به تیغ زدن آن می‌نمایند. این کار به وسیله افرادی که تجربه خاصی در تیغ زدن دارند ، صورت می‌گیرد. آنان در ساعات اولیه شب با تیغ‌های مخصوص چندین شیار افقی یا عمودی و یا مورب بر روی گرزها ایجاد می‌کنند. صبح روز بعد ، شیره سفید رنگی از محل شکاف‌های گرز به بیرون ترشح می‌کند و پس از گذشت یک شبانه روز در مجاورت هوا به رنگ قهوه‌ای و گاهی سیاه درمی‌آید و به حالت صمغی چسبیده بر جدار خارجی تخمدان باقی می‌ماند که آن را تراشیده و در پیاله‌های مخصوص جمع‌آوری می‌کنند.

این محصول در این هنگام همان تریاک خام است که روانه بازار سیاه می‌گردد. تریاک خام هم به صورت دود کردن و هم خوراکی مصرف می‌شود اما نمی‌توانند آن را تزریق کنند ، چون هنوز مملو از باکتری و قارچ‌های مختلف می‌باشد. تریاک خام پس از پرورده شدن ، پاک و تصفیه می‌گردد که از آن فراورده‌ها و داروهای مختلف (چه قانونی مثل مرفین ، کدئین و … و چه غیر قانونی مثل تریاک یا هروئین) تهیه می‌گردد. تریاک پرورده به ابعاد و اشکال متفاوت مانند حبه ، لول ، کیک و … در بازار قاچاق مواد یافت می شود.

آیا اعتیاد درمان پذیر است؟

علیرغم اینکه اعتیاد یکی از پیچیده ترین بیماریها می باشد چنانچه فرد تمایل واقعی به درمان داشته و این امر برایش ارزشمند باشد و با روش درست به پیش رود قطعا درمان می گردد ، در حالیکه در مورد برخی از بیماریها متاسفانه چنین مسئله ای دیده نمی شود. در مقابل در صورتیکه فرد هنوز به تشخیص درستی نرسیده باشد، به عمق مشکلات و عوارض ناشی از اعتیاد خود واقف نگردیده ، تمایل واقعی جهت درمان نداشته و حتی به ادامه روند اعتیاد خود بیشتر تمایل داشته باشد متاسفانه هرگونه اقدام درمانی بی نتیجه خواهد بود.

البته در موارد نادری بدلیل پیچیدگیهای خاص روانی، اعتیاد یا بیماریهای زمینه ای جسمی امکان درمان وجود نداشته و تنها با برخی از داروهای خاص سعی در کنترل اعتیاد یا کاهش آسیبهای آن می شود.

لازم به ذکر است علم درمان اعتیاد دانش جدید و نوپایی در دنیا بوده و تعدد و تنوع مواد اعتیاد آور در ایران و تفاوت آن با کشورهای دیگر استفاده از منابع پزشکی خارجی را در این زمینه محدود نموده است.

از این رو درمان اعتیاد یکی از دشوارترین و پیچیده ترین موارد درمانی در علم پزشکی بوده و موفقیت درمان تنها با آمیزه ای از علم، تجربه، هنر، عشق، صبر و تعهد کادر درمانی در قالب یک کار گروهی منسجم حاصل می گردد که تحقق این همه متاسفانه کمتر به چشم می خورد.

آگاهی کامل فرد از مراحل مختلف درمانی قبل از اقدام به درمان نقش بسیارمهمی در کسب نتیجه مطلوب درازمدت دارد، در مقابل آسان گرفتن امر درمان و اقدام به درمان بدون بررسی و مطالعه کافی منجر به بروز ناکامیهای مکرر در درمان این معضل و نهایتا” بروز یاس و نا امیدی از درمان میگردد. در حالیکه چنانچه درمان بدرستی شروع شده و ادامه یابد، یک بار اقدام کافی است تا بیمار را به نتیجه مطلوب برساند.